أمثال شيشانية

تحضير فوزي فيصل (وليد )

لا تقل ما لا يجب أن يقال , إذا لم تستطع أن تنهي المقال
АЛА ЦА ДЕЗАРГ МА АЛА – ХЬАЙГАДУХА ЭЦА ЛУР ДАЦАХЬ

أغلى من المال و أمضى من السيف - المعرفة
АХЧАНАЛ ДЕЗАА – ТУЬРАЛ ИРА А ДУ – ХIУМА ХААР

ما فعلته ضايع إذا وصل ليد صايع
АХЬ ДИНАРГДАЙНА ДУ – ДОГ БОЬХАЧИЙН КЕРА ДАХЧА

من تكاسل صيفاً – تعب شتاءً
АЬХКАIИЛЛИНАРГ – IАЙ ИДДА

الباب الحديدي – توسل للباب الخشبي
АЬЧГАН НЕIАРШ – ДЕЧГАННЕIАРШКА ДЕХАРЕ ЯХНА

عند الغنى – قريب , عند الفقر - غريب
АЬТТО МЕЛ БУ – ГЕРГАРА- АЬТТОБОЬХЧА – ГЕНАРА

من يخاف الذئاب لا يذهب إلى الغاب
КХОЬРУШ ВЕЛАХЬ БАРЗАХ – МАГIО ХЬУЬНАХ

لا يقاس الرجل باللباس بل بالجوهر ( لا يغرنك المظهر )
БЕДАРЕ МА ХЬАЖА – СТАГЕ ХЬАЖА

ليس اللوم كله على الذئب – يوجد هنا آثار دب
БЕРРИГ БЕХК БЕРЗА БАЦ – ЧАНЛАРАШ А Ю КХУЗАХЬ

الطاهر يبقى طاهر
БЕХ ЦА ВЕЛЛАЧУХ БОЬХАЛЛАЛЕТТА ЯЦ

العمل مشقة مرة واحدة – وعدم العمل مشقتان
БОЛХ БАР ЦХЬА КЪИНХЬЕГАМ – ЦАБАР ШИ КЪИНХЬЕГАМ

إذا أوصلت الحمار إلى المرج – مال إلى الشوك
БАЦАЛА ЛАЛЛИНА ВИР – БАЬIАШКА ЯХНА

الذي لا يعمل كالدجاجة التي لا تبيض
БОЛХ ЦА БИЙРИГ – ЦА ЕХКАКОТАМ САННА ВУ

إذا لم تستطع الرؤيا نهاراً لا تلم الشمس
БУХIАННА ДИЙНАХЬ СА ЦА ГАРХ - МАЛХАНА БЕХК МА БИЛЛА

الذي لا يعرف الرقص , يقف في الوقت الغير مناسب على أصابع قدميه .
ВАЛА ЦА ХУУРГ ХIОТТА ЦА ВЕЗЗАЧОХЬ ХIУТТУ КОГАБУЬХЬАР

تحطم العربة – حطب . موت الثور - لحم
ВАРДА ЙОЬХЧА – ДЕЧИГ , СТУБЕЛЧА – ЖИЖИГ

عند موت الأخ زهرة القلب ذبلت . عند موت الأم..سقطت
ВАШАВЕЛЧА , МАРХАЛДЕЛЛА ДЕГАН ЗЕЗАГ, НАНА ЕЛЧА – ДОБЖНА

الذي تعود على العري – لم ينقصه …. الزي
ВЕРЗИНА ЛЕЛА IЕМИНЧУННА _ ЮХА БЕДАР ЭШНА ЯЦ

حتى المجنون أفسح الطريق للسكران
ВЕХНАЧУНН ХЬЕРАВАЬЛЛАЧО А НЕКЪ БИТИНА

من تمسك بذيل الحمار جرفه السيل ومن تمسك بذيل الحصان نجى من الويل

ВИРАН ЦIОГА ЛАЬЦГАРГХИЭ ВАЬХЬНА

ГОВРАН ЦIОГАЛАЬЦНАРГ ХИХ ВАЬЛЛА

صهر صالح خير من ابن طالح
ВОЧУ КIАНТАЛ ДИКА НУЦ ХИЛАРТОЬЛУШ ДУ

من نقب عن أخطاء الأقارب –بقي بدون أصحاب
ГЕРГАРЧУ НАХАХ АНТАШЛЕХНАРГ

ГЕРГАРА НАХ БОЦУШВИСИНА

صاحب الحصان – بقي . صاحب السرج - امتطى
НОВР ЕРГ – ВИСИНА , НУЬЙР ЕРГ - ВАХАНА

يعرف الحصان الأصيل من خطواته – و الرجل بصبره
ГОВРАН ДИКАЛЛА БОЛАРАХ ХУУРСТЕГАН ДИКАЛЛА СОБАРАХ ХУУР

الرمل يمتص الماء – و القلب يمتص البلاء
ГIАМАРО ХИХУДУ – ДАГО БАЛА ХУДУ

لو تساقطت الأوراق , الشجرة المثمرة لا تموت
ГIАШ ОХЬАЭГАРХ – ДАКЪАЛУШ ДАЦ ДИКА ХИЛЛА ДИТ

الآداب الأخ الأكبر للمروءة
ГIИЛЛАКЪОЬЗДАНГАЛЛИН БАКЪ ВОЛУ ВАША ВУ

تعرف الفتاة من أخلاقها
ГIИЛЛАКХАХ БЕН ХУУР ДАЦ , ЙОIДИКА МУЬЛХАРГ Ю

موت الأب انهيار السقف – موت الأم انهيار البيت
ДА ВАЛАР ТХОВТАКХАР – НАНА ЯЛАР ЦIА ТАКХАР

المواشي – فضه / الأسرة - ذهب
ДАЬХНИЙ – ДЕТИ / ДОЬЗАЛ – ДЕШИ

العمل – خير من الاستجداء
ДЕХАРАЛ СИЙЛАХЬ БУ МУЬЛХХА АБОЛХ БАР

الكلمات قلب الأغنية – اللحن شريان القلب
ДЕШНАШ ИЛЛИН ДОГ ДУ –

МУКЪАМ ДЕГАН ПХЕНАШДУ

الحصان الأصيل للرجل خليل
ДИКА ДИН – БОЬРШАЧУ СТЕГАН ТIAM

الابن الصالح – يفرح قلب الأب
ДИКАЧУ КIАНТА ШЕН ДЕН ДОГ ДЕЛАДО

من لسعه الماء الساخن , نفخ على الماء البارد
ДОВХАЧУ ХИЭ ВАГИЙЧА , ШИЙЛАЧУ ХИНА

ХIУП БАЬХНА

حسب القلب يعمل الجسد
ДОГ МА ХИЛЛАРА БЕН ДЕГI ЛЕЛАР ДВЦ

لا يصلح العطار ما أفسده الدهر
ДОЙНАРГ НИЙСА ХОТТА ДЕЛЛА ДАЦ

ينمو الشوك من بدايته شائكا
ДОЛЛУШЕХЬ ДОЛУ КIОХЦАЛ ИРА

ما ذهب ضاحكا – عاد باكيا
ДОЬЛУШ ДАХНАРГ – ДОЬЛХУШ ДЪНА

من أكثر أكل العسل – عرف طعم الحنضل
ДУКХА ДИЪЧА – МОЗ А КЪАХЬ ДЕЛЛА

لا يقاس الرجل باللباس
ДУХАРАН ПАЙДА БАЦ , ЦУ ЮККЪЕХЬ СТАГ ВАЦАХЬ

ازرع – تحصد ما زرعت
ДIAДИЙНАРГ ТIЕДАЛАЗА ДУЬСУР ДАЦ

إن أبعدته أحرق القلب – إن لمسته أحرق اليد
ДIАТЕТТАЧА – ДОГ ДАГО

СХЬАЛАЦЧА – КУЬГДАГО

من رأى الكثير- أصبح ذو علم وفير
ДУККХА А ДАЙНАЧУННА – ДУККХАА ХИЪНА

إذا تعفن اللحم يملّح – و إذا تعفن الملح ؟
ЖИЖИГ ТЕЛХИЧА-М ТУЬХАТОСУР

ТУЬХА ТЕЛХИЧА ?

لا يعوم الكلب إلاّ إذا وصل الماء عند ذنبه
ЖIАЬЛО ЦIОГАН КIЕЛ ХИ КХАЧЧИБЕН ЦА НЕКА

لا تصادق إلاّ من وثقت
ЗЕВЕЛЛАЧУ КIАНТАЦА БЕН МАТАСАДОТТАХАЛЛА

يمكن إصلاح الضار – لكن ليس العار
ЗЕН МЕТТАХIОЬТТИНА ЭХЬ МЕТТА ЦА ХIОЬТТИНА

عند صغرهم – لا مجال للنوم عند كبرهم - لا راحة في العيش

КЕГИЙ БОЛУШ НАБЙОЙТУ

БАККХИЙ ХИЛЧА ВАХАЦА ВУЬТУ

حسب القالب تخرج اللبنة
КЕПЕ ИЕРРА ЙОЛУ КИБАРЧИГ

طلب القلبق – لم يلبّى , طلب الاشارب لُبِّيَ
КУЙНО ДИЧА ЦА ДЕЛЛА ДЕХАР КОРТАЛИНО ДИЧА – ДЕЛЛА

يُلصق الفواخيري المقبض أنّا شاء
КУЬПЧИЧО ТIAM ШЕНА ЛУЪУЧУЛАТАБО

من جاء بدون دعوة – ذهب بدون غدوة
КХАЙКХАЗА ВЕАНАРГ – ЯАЗАВАХНА

إن لم تكن مذنباً – لا تخف
КХЕРА МА КХЕРА , ХЬАЙН БЕХК БАЦАХЬ

ثلاث مرّات قس – و مرة واحدة قص
КХУЗЗА ЮСТА- ЦКХА ХАДАЕ

الإدمان على الكحول – يؤدّي إلى النحول
МАЛАРЕ МАРЗАВЕЛЛАРГ

БАХАМАХВОЬХНА

مع دهائه وقع الثعلب بالمصيدة
МЕЛ ХIЕЛЛАНЕ ЦХЬОГАЛ А ГУРОЛАЬЦНАЬ

قلبٌ شاب و جسدٌ مسن - لا يتفقان
КЪОНА ДОГ , КЪЕНА ДЕГI – ЦХЬАЬНА ТАРЛУШ ДАЦ

إذا سُرق السارق - تبسّم الخالق
КЪУЬННА КЪОЛА ДИЧА ДЕЛА АВЕЛАВЕЛЛА

الاستماع – عقل , الثرثرة - جهل
ЛАДЕГIАР – ХЬЕКЪАЛ

ДУКХА ЛЕР – СОНТАЛЛА

يجب القضاء على الثعبان قبل أن يصبح تنـين
ЛАЬХЬА БИЙНА ДIБАККХА БЕЗАЦУНАХ САЬРМАК ХИЛАЛЕ

العروس التي لا تفهم , كالإناء – المسـتعار
ЛЕЛА ЦА ХИЪНАНУСКАЛ ОЛЛА БАЬХЬНА ЯЙ САННА ДУХАБЕХНА

لا تستعجل - القول , اسـتعجل - العـمل
МАТТАЦА МА СИХЛО -

ДЕЧУ ГIУККХАЦАСИХЛО

حسب الإبرة يسير الخيط
МАХА ЛЕЛАЧУХУЛА ТАЙ А ЛЕЛА

التقبل حسب الموجود
МА – ХЕТТАЦА ХИЛЧА , МА ТОРРУ

لا تنفر من المسكين و لا تخف من القوي
МИСКАЧУХ МА КХАРДА ТОЬЛЛАЧУХМА КХЕРА

يخرج من الصوان الشرار – و من الرجل الصالح ولد بار
МОКХАЗАХ СУЙБОЛУ - ДИКЧУ КIАНТАХ ДИКА КIАНТ ВОЛУ

ما أكثرت أم من مدح ابنتها – بقيت في كنفها
НАНАСХЕСТИЙНА ЙОI - НЕНАН ХЕНЕХЬ ЙИСНА

مَن عبّأ السلاح , دعهُ يضغط الزناد
НАХА ЮЬЙЛИНЧУТОЬПАН ЛАГ ЮЬЙЛИНЧУЬГА ОЗИЙТА

من حفر حفرة لأخيه وقع فـيه
НАХАНА БОЬГIНАЧУ ГУРО ШАЛАЬЦНА

الإحساس بالإحساس /
НАХАНА ХИЛЛАРГ ВАЙГА А ЛАЛО - ВАЙНА ХИЛЛАРГ НАХЕЛАЛУР ДУ

الشجرة التي بدون جذور – تنشف- تتكسّر - تموت
ОРАМ БОЦУ ДИТТ , ДАЬКЪАЛУШ , КЕГЛУШ ДIАЬДАЛЛА

الصبر مفتاح الفرج
СИХ А МА ЛО , ВИЦ А МА ЛО ; СОБАР ; ТОЛАМАН МЕТТАМОТТ

إطفاء الشرارة – خير من إطفاء النار
СУЙ БАЙА АТТА ДУЦIЕ ЯЙА ГIЕРТАЧУЛ

جرح السيف اندمل – جرح اللسان …
ТУЬРАН ЧОВ ЙИРЗНА –

МАТТАНА ЧОВ ЦАЙИРЗИНА

النسر المكسور الجناح – طارده الغربان
ТIAM БОЙГА КУЬЙРА

КЪИЙГАША ХЬИЙЗАШАДО

الحرب لا يعطي الحليب – لكن يسيل الدماء
TIAMAX ШУРА ЦА ЙОГIУ – ЦIИЙДОГIУ

من جاء متأخراً – أكل نصيبه القط
TIAЬХЬАВИСИНЧУН ДАКЪА ЦИЦИГОДИЪНА

من عمل بجد – عاش بحظ
TIEBИРЗЗИНА КЪАХЬЕГНАРГ

ИРС ДОЛУШ ВЕХАРВУ

ذهبت السيول و بقيت الحجارة
TIУЛГАШ БИСНА – ХИ ДIАДАХНА

عندما قيل أحضر الأجمل – أحضر الغراب فرخـه
УГГАРЕ А ХАЗА ХIУМА Я АЬЛЧА КЪИГО ШЕН КIOPHИЕЪНА

الجمال للمساء – الأخلاق للممات
ХАЗАЛЛА – САРРАЛЦ ДИКАЛЛА – ВАЛЛАЛЦ

الكلمة الطيبة أخرجت الثعبان من الجحر
ХАЗАЧУ ДАШО

IУЬРГАРА ЛАЬХЬАБАЬККИНА

الكلمة الطيبة أذابت الجبل العالي
ХАЗАЧУ ДАШО ЛЕКХА ЛАМБАШИЙНА

لا تخف من الصعب و لا تبحث عن السهل
ХАЛОНАХ МА КХЕРА – АТТАНИГ МАЛЕХА

الموت مع قول الحق خير من أن تحيى مع الكذب
ХАРЦЛУЬЙШ ВАХАРАЛ БАКЪЛУЬЙШВАЛАР ТОЬЛУ

لا تتكبر إذا مدحت , ولا تغضب إذا نصحت
ХАСИОРАХ ДОЗАЛЛА А МА ДЕХЬЕХАРХ ОЬГIАЗ МА ГIУО

لا يسيل النهر دائما في مجرى واحد
ХИ ГУТТАРА ЦХЬАНА ХОРША ЦАЛЕЛА

لا تنـزل في النهر إذا لا تعرف السباحة
ХИЧУ МА ВАЛА – НЕКА ХУУШ ВАЦАХЬ

الذي يعيش قرب النهر يعرف تشعّباتـه ( أهل مكة أدرى بشعابه )
ХИ ЙИСТЕХЬВЕХАЧУННА ХИН ГЕЧО ДЕВЗА

العصفور الفصيح من العش يصيح
ХИН ДОЛУ ХЬОЗА БЕНАХЬДЕКА

ذو الحقد - جبان , ذو المروءة - منّان
ХЬАГI ЕРГ - КIИЛЛО , ЯХЬ ЕРГ - КЪОНАХ

لا تخطو قبل النظر أمامك , و لا تتفوّه بكلمة قبل النظر وراءك
ХЬАЛХА ХЬАЖАЗАКОГ МА БАККХА ТIАЬХЬА ХЬАЖАЗА ДОШ МА ЛАЛ

الدعاء حسب الميت
ХЬАНВЕЛЛАЧУЬНГА ХЬАЬЖЖИНА ДУ САН ДОI A

إذا جاءك ضيف لا تنظر حواليك انظر نحو المائدة
ХЬАША ВЕЪЧА , ДIAСА МА ХЬЕЖА ШУЬНА ХЬАЖА

عند حضور الضيف - عابسة , عند مغادرته - باسـمة

الزوجة السيئة
ХЬАША ВОГIУШ - ЮСАЕЛЛА

ВОЬДУШ - ЕКХАЕЛЛА

لا تصاحب الثرثار
ЦАОЬШУРГ ДУКХА ДУЬЙЦУРГ - УЛЛО МА ВАККХА

السـن - ذهب , اللسـان - تعب
ЦЕРГ - ДЕШИ ДУ , МОТТ - БАЛАБУ

شرارة واحدة , أحرقت بلدة كاملة
ЦХЬАНА СУЙНО ДИЙННА ЮРТ ЯГИЙНА

حزمة فوق حزمة = كومـة
ЦIЕВННА TIE ЦIOB ДУЬЛЛУШ , КХОЧУШБО ХОЛА

ما عُمل عند الصغر - وُجد عند الكـبر
ША ЖИМЧОХЬ ДИНАРГ - КЪЕНАЛЛЕХЬ КАРИЙНА

تسجيل الأعمال - مرآة للأجيال
ША ДИНАРГ ДIАЯЗДАР - ТIАЬХЬЕННА КУЬЗГА ДУ

من أمضى السيف - وجد حـتفه , من حرث - وجد رزقـه
ШАЬЛТА ИРЪЕЧО - ВАЛАРЛЕХНА

ГОТА АЬХНАЧО - СИСКАЛ ЛЕХНА

ШЕН ЦАЛОЗУ КОРТА МА БЕХКА

الكلمة أسير الرجل حتى تخرج من فمه
ШИНА БАЛДАХ ДIАХЕЦЦАЛЦ СТЕГАНЛАЙ ХИЛЛА ЛАЬТТА ДОШ

من هو المجنون ؟ الذي يحاول إفهام المجنون
IOBДАЛНИГ МИЛА ВУ? IОВДАЛНИГ КХЕТО ГIЕРТАРГ ВУ

لا تجرح قلب الفتاة الوحيدة - و لا تبكِ قلب اليتيمة
ВАША ВОЦЧУ ЙИШИН ДОГ А МА ДОХАДЕ НАНА ЙОЦЧУ ЙОЬIAHДОГ А МА ДАЛХАДЕ

المغرفة أدرى بقاع القدر
ЕН БУХАХЬА ДЕРГ - ЧОЬЛПАНАДИКА ХАЬА

للذي يعرف - سهل , للذي لا يعرف - جبل
ЛЕЛА ХУУЧУННА - ОХЬАНЕ ЦАХУУЧУННА - ИРХЕ

أمثالشيشانية/2

هذه المادة من تحضير فوزي ( وليد ) فيصل عالم

القولسهل - العمل صعب

АЛА АТТА ДУ – ДАН ХАЛА ДУ

لا تقل ما لا يجب أن يقال , إذا لم تستطع أن تنهيالمقال
АЛА ЦА ДЕЗАРГ МА АЛА – ХЬАЙГА ДУХА ЭЦА ЛУР ДАЦАХЬ

أغلى من المال و أمضى من السيف - المعرفة
АХЧАНАЛ ДЕЗА А – ТУЬРАЛ ИРА А ДУ – ХIУМА ХААР

مافعلته ضايع إذا وصل ليد صايع
АХЬ ДИНАРГ ДАЙНА ДУ – ДОГ БОЬХАЧИЙН КЕРА ДАХЧА

من تكاسل صيفاً – تعبشتاءً
АЬХКА IИЛЛИНАРГ – IАЙ ИДДА

الباب الحديدي – توسل للبابالخشبي
АЬЧГАН НЕIАРШ – ДЕЧГАН НЕIАРШКА ДЕХАРЕ ЯХНА

عند الغنى – قريب , عند الفقر - غريب
АЬТТО МЕЛ БУ – ГЕРГАРА- АЬТТО БОЬХЧА – ГЕНАРА

منيخاف الذئاب لا يذهب إلى الغاب
КХОЬРУШ ВЕЛАХЬ БАРЗАХ – МА ГIО ХЬУЬНАХ

لا يقاس الرجل باللباس بل بالجوهر ( لا يغرنك المظهر
БЕДАРЕ МА ХЬАЖА – СТАГЕ ХЬАЖА

ليس اللوم كله على الذئب – يوجد هنا آثار دب
БЕРРИГ БЕХК БЕРЗА БАЦ – ЧАН ЛАРАШ А Ю КХУЗАХЬ

الطاهر يبقى طاهر
БЕХ ЦА ВЕЛЛАЧУХ БОЬХАЛЛА ЛЕТТА ЯЦ

العمل مشقة مرة واحدة – وعدم العمل مشقتان
БОЛХ БАР ЦХЬА КЪИНХЬЕГАМ – ЦА БАР ШИ КЪИНХЬЕГАМ

إذا أوصلت الحمار إلى المرج – مالإلى الشوك
БАЦАЛА ЛАЛЛИНА ВИР – БАЬIАШКА ЯХНА

الذي لا يعمل كالدجاجةالتي لا تبيض
БОЛХ ЦА БИЙРИГ – ЦА ЕХКА КОТАМ САННА ВУ

إذا لم تستطعالرؤيا نهاراً لا تلم الشمس
БУХIАННА ДИЙНАХЬ СА ЦА ГАРХ - МАЛХАНА БЕХК МА БИЛЛА

الذي لا يعرف الرقص , يقف في الوقت الغير مناسب على أصابع قدميه .
ВАЛА ЦА ХУУРГ ХIОТТА ЦА ВЕЗЗАЧОХЬ ХIУТТУ КОГА БУЬХЬАР

تحطم العربة – حطب . موت الثور - لحم
ВАРДА ЙОЬХЧА – ДЕЧИГ , СТУ БЕЛЧА – ЖИЖИГ

عندموت الأخ زهرة القلب ذبلت . عند موت الأم..سقطت
ВАША ВЕЛЧА , МАРХАЛДЕЛЛА ДЕГАН ЗЕЗАГ, НАНА ЕЛЧА – ДОБЖНА

الذي تعود على العري – لم ينقصه …. الزي
ВЕРЗИНА ЛЕЛА IЕМИНЧУННА _ ЮХА БЕДАР ЭШНА ЯЦ

حتى المجنون أفسحالطريق للسكران
ВЕХНАЧУНН ХЬЕРАВАЬЛЛАЧО А НЕКЪ БИТИНА

من تمسك بذيلالحمار جرفه السيل

ومن تمسك بذيل الحصان نجى من الويل

ВИРАН ЦIОГА ЛАЬЦГАРГ ХИЭ ВАЬХЬНА

ГОВРАН ЦIОГА ЛАЬЦНАРГ ХИХ ВАЬЛЛА

صهر صالح خير من ابن طالح
ВОЧУ КIАНТАЛ ДИКА НУЦ ХИЛАР ТОЬЛУШ ДУ

من نقب عن أخطاء الأقارب –بقي بدون أصحاب
ГЕРГАРЧУ НАХАХ АНТАШ ЛЕХНАРГ

ГЕРГАРА НАХ БОЦУШ ВИСИНА

صاحب الحصان – بقي . صاحب السرج - امتطى
НОВР ЕРГ – ВИСИНА , НУЬЙР ЕРГ - ВАХАНА

يعرف الحصان الأصيل من خطواته – و الرجل بصبره
ГОВРАН ДИКАЛЛА БОЛАРАХ ХУУР СТЕГАН ДИКАЛЛА СОБАРАХ ХУУР

الرمل يمتص الماء – والقلب يمتص البلاء
ГIАМАРО ХИ ХУДУ – ДАГО БАЛА ХУДУ

لو تساقطت الأوراق , الشجرة المثمرة لا تموت
ГIАШ ОХЬАЭГАРХ – ДАКЪАЛУШ ДАЦ ДИКА ХИЛЛА ДИТ

الآداب الأخ الأكبر للمروءة
ГIИЛЛАКЪ ОЬЗДАНГАЛЛИН БАКЪ ВОЛУ ВАША ВУ

تعرف الفتاة من أخلاقها
ГIИЛЛАКХАХ БЕН ХУУР ДАЦ , ЙОI ДИКА МУЬЛХАРГ Ю

موت الأب انهيار السقف – موت الأم انهيار البيت
ДА ВАЛАР ТХОВ ТАКХАР – НАНА ЯЛАР ЦIА ТАКХАР

المواشي – فضه / الأسرة - ذهب
ДАЬХНИЙ – ДЕТИ / ДОЬЗАЛ – ДЕШИ

العمل – خير من الاستجداء
ДЕХАРАЛ СИЙЛАХЬ БУ МУЬЛХХА А БОЛХ БАР

الكلمات قلب الأغنية – اللحن شريان القلب
ДЕШНАШ ИЛЛИН ДОГ ДУ –

МУКЪАМ ДЕГАН ПХЕНАШ ДУ

الحصان الأصيل للرجل خليل
ДИКА ДИН – БОЬРШАЧУ СТЕГАН ТIAM

الابن الصالح – يفرح قلب الأب
ДИКАЧУ КIАНТА ШЕН ДЕН ДОГ ДЕЛАДО

من لسعه الماء الساخن , نفخ على الماء البارد
ДОВХАЧУ ХИЭ ВАГИЙЧА , ШИЙЛАЧУ ХИНА

من أكثر أكل العسل – عرف طعم الحنضل
ДУКХА ДИЪЧА – МОЗ А КЪАХЬ ДЕЛЛА

لا يقاس الرجل باللباس
ДУХАРАН ПАЙДА БАЦ , ЦУ ЮККЪЕХЬ СТАГ ВАЦАХЬ

ازرع – تحصد مازرعت
ДIAДИЙНАРГ ТIЕДАЛАЗА ДУЬСУР ДАЦ

إن أبعدته أحرق القلب – إن لمستهأحرق اليد
ДIАТЕТТАЧА – ДОГ ДАГО

СХЬАЛАЦЧА – КУЬГ ДАГО

من رأى الكثير- أصبح ذو علم وفير
ДУККХА А ДАЙНАЧУННА – ДУККХА А ХИЪНА

إذا تعفن اللحم يملّح – و إذا تعفن الملح ؟
ЖИЖИГ ТЕЛХИЧА-М ТУЬХА ТОСУР

ТУЬХА ТЕЛХИЧА ?

لا يعوم الكلب إلاّ إذا وصل الماء عند ذنبه
ЖIАЬЛО ЦIОГАН КIЕЛ ХИ КХАЧЧИ БЕН ЦА НЕКА

لا تصادق إلاّ من وثقت
ЗЕВЕЛЛАЧУ КIАНТАЦА БЕН МА ТАСА ДОТТАХАЛЛА

يمكن إصلاح الضار – لكن ليس العار
ЗЕН МЕТТА ХIОЬТТИНА ЭХЬ МЕТТА ЦА ХIОЬТТИНА

عند صغرهم – لا مجال للنوم

عند كبرهم - لا راحة في العيش КЕГИЙ БОЛУШ НАБ ЙОЙТУ

БАККХИЙ ХИЛЧА ВАХА ЦА ВУЬТУ

حسب القالب تخرج اللبنة
КЕПЕ ИЕРРА ЙОЛУ КИБАРЧИГ

طلب القلبق – لم يلبّى , طلب الاشارب لُبِّيَ
КУЙНО ДИЧА ЦА ДЕЛЛА ДЕХАР КОРТАЛИНО ДИЧА – ДЕЛЛА

يُلصق الفواخيري المقبض أنّا شاء
КУЬПЧИЧО ТIAM ШЕНА ЛУЪУЧУ ЛАТАБО

من جاء بدون دعوة – ذهب بدون غدوة
КХАЙКХАЗА ВЕАНАРГ – ЯАЗА ВАХНА

إن لم تكن مذنباً – لا تخف
КХЕРА МА КХЕРА , ХЬАЙН БЕХК БАЦАХЬ

ثلاث مرّات قس – و مرة واحدة قص
КХУЗЗА ЮСТА- ЦКХА ХАДАЕ

الإدمان على الكحول – يؤدّي إلى النحول
МАЛАРЕ МАРЗАВЕЛЛАРГ

БАХАМАХ ВОЬХНА

مع دهائه وقع الثعلب بالمصيدة
МЕЛ ХIЕЛЛАНЕ ЦХЬОГАЛ А ГУРО ЛАЬЦНАЬ

قلبٌ شاب و جسدٌ مسن - لا يتفقان
КЪОНА ДОГ , КЪЕНА ДЕГI – ЦХЬАЬНА ТАРЛУШ ДАЦ

إذا سُرق السارق - تبسّم الخالق
КЪУЬННА КЪОЛА ДИЧА ДЕЛА А ВЕЛАВЕЛЛА

الاستماع – عقل , الثرثرة - جهل
ЛАДЕГIАР – ХЬЕКЪАЛ

ДУКХА ЛЕР – СОНТАЛЛА

يجب القضاء على الثعبان قبل أن يصبحتنـين
ЛАЬХЬА БИЙНА ДIБАККХА БЕЗА ЦУНАХ САЬРМАК ХИЛАЛЕ

العروس التي لاتفهم , كالإناء – المسـتعار
ЛЕЛА ЦА ХИЪНА НУСКАЛ ОЛЛА БАЬХЬНА ЯЙ САННА ДУХАБЕХНА

لا تستعجل - القول , اسـتعجل - العـمل
МАТТАЦА МА СИХЛО -

ДЕЧУ ГIУККХАЦА СИХЛО

حسب الإبرة يسير الخيط
МАХА ЛЕЛАЧУХУЛА ТАЙ А ЛЕЛА

التقبل حسب الموجود
МА – ХЕТТА ЦА ХИЛЧА , МА ТОРРУ

لاتنفر من المسكين و لا تخف من القوي
МИСКАЧУХ МА КХАРДА ТОЬЛЛАЧУХ МА КХЕРА

يخرج من الصوان الشرار – و من الرجل الصالح ولد بار
МОКХАЗАХ СУЙ БОЛУ - ДИКЧУ КIАНТАХ ДИКА КIАНТ ВОЛУ

ما أكثرت أم من مدح ابنتها – بقيت فيكنفها
НАНАС ХЕСТИЙНА ЙОI - НЕНАН ХЕНЕХЬ ЙИСНА

مَن عبّأ السلاح , دعهُيضغط الزناد
НАХА ЮЬЙЛИНЧУ ТОЬПАН ЛАГ ЮЬЙЛИНЧУЬГА ОЗИЙТА

من حفر حفرةلأخيه وقع فـيه
НАХАНА БОЬГIНАЧУ ГУРО ША ЛАЬЦНА

الإحساس بالإحساس /
НАХАНА ХИЛЛАРГ ВАЙГА А ЛАЛО - ВАЙНА ХИЛЛАРГ НАХЕ ЛАЛУР ДУ

الشجرةالتي بدون جذور – تنشف- تتكسّر - تموت
ОРАМ БОЦУ ДИТТ , ДАЬКЪАЛУШ , КЕГЛУШ ДIАЬДАЛЛА

الصبر مفتاح الفرج
СИХ А МА ЛО , ВИЦ А МА ЛО ; СОБАР ; ТОЛАМАН МЕТТАМОТТ

إطفاء الشرارة – خير من إطفاء النار
СУЙ БАЙА АТТА ДУ ЦIЕ ЯЙА ГIЕРТАЧУЛ

جرح السيف اندمل – جرح اللسان …
ТУЬРАН ЧОВ ЙИРЗНА –

МАТТАНА ЧОВ ЦА ЙИРЗИНА

النسر المكسور الجناح – طارده الغربان
ТIAM БОЙГА КУЬЙРА

КЪИЙГАША ХЬИЙЗАША ДО

الحرب لا يعطي الحليب – لكن يسيل الدماء
TIAMAX ШУРА ЦА ЙОГIУ – ЦIИЙ ДОГIУ

من جاء متأخراً – أكل نصيبهالقط
TIAЬХЬАВИСИНЧУН ДАКЪА ЦИЦИГО ДИЪНА

من عمل بجد – عاشبحظ
TIEBИРЗЗИНА КЪАХЬЕГНАРГ

ИРС ДОЛУШ ВЕХАР ВУ

ذهبت السيول و بقيت الحجارة
TIУЛГАШ БИСНА – ХИ ДIАДАХНА

عندما قيل أحضر الأجمل – أحضر الغراب فرخـه
УГГАРЕ А ХАЗА ХIУМА Я АЬЛЧА КЪИГО ШЕН КIOPHИ ЕЪНА

الجمال للمساء – الأخلاقللممات
ХАЗАЛЛА – САРРАЛЦ ДИКАЛЛА – ВАЛЛАЛЦ

الكلمة الطيبة أخرجتالثعبان من الجحر
ХАЗАЧУ ДАШО

(أهل مكة أدرى بشعابه)
ХИ ЙИСТЕХЬ ВЕХАЧУННА ХИН ГЕЧО ДЕВЗА

العصفور الفصيح من العش يصيح
ХИН ДОЛУ ХЬОЗА БЕНАХЬ ДЕКА

ذوالحقد - جبان , ذو المروءة - منّان
ХЬАГI ЕРГ - КIИЛЛО , ЯХЬ ЕРГ - КЪОНАХ

لا تخطو قبل النظر أمامك , و لا تتفوّه بكلمة قبل النظر وراءك
ХЬАЛХА ХЬАЖАЗА КОГ МА БАККХА ТIАЬХЬА ХЬАЖАЗА ДОШ МА ЛАЛ

الدعاء حسبالميت
ХЬАН ВЕЛЛАЧУЬНГА ХЬАЬЖЖИНА ДУ САН ДОI A

إذا جاءك ضيف لا تنظرحواليك انظر نحو المائدة
ХЬАША ВЕЪЧА , ДIAСА МА ХЬЕЖА ШУЬНА ХЬАЖА

عندحضور الضيف - عابسة , عند مغادرته - باسـمة
( الزوجة السيئة(
ХЬАША ВОГIУШ - ЮСАЕЛЛА

ВОЬДУШ - ЕКХАЕЛЛА

ХИР Ю ВОН ХIУСАМНАНА

البيت الذي لا يدخله الضيف , شـبِهالقـبر
ХЬАША ЦУ ЦА АОГIУ ХIУСАМ - КАШ САННА ЛЕРИНА

من هو صاحب العقل ؟الذي يستشير ذو العقل
ХЬЕКЪАЛ ДЕРГ МИЛА ВО? - - ХЬЕКЪАЛДОЛЧУХ ДАГАВЕРГ ВУ

إذا كنت ثعلبا , فأنا ذنب الثعلب
ХЬО ЦХЬОГАЛ ДЕЛАХЬ А , ЦХЬОГАЛАН ЦIОГА-М СО А ДУ ХЬУНА

لا تصاحب الثرثار
ЦАОЬШУРГ ДУКХА ДУЬЙЦУРГ - УЛЛО МА ВАККХА

السـن - ذهب , اللسـان - تعب
ЦЕРГ - ДЕШИ ДУ , МОТТ - БАЛА БУ

شرارة واحدة , أحرقت بلدة كاملة
ЦХЬАНА СУЙНО ДИЙННА ЮРТ ЯГИЙНА

حزمة فوق حزمة = كومـة
ЦIЕВННА TIE ЦIOB ДУЬЛЛУШ , КХОЧУШБО ХОЛА

ما عُمل عند الصغر - وُجد عند الكـبر
ША ЖИМЧОХЬ ДИНАРГ - КЪЕНАЛЛЕХЬ КАРИЙНА

تسجيل الأعمال - مرآة للأجيال
ША ДИНАРГ ДIАЯЗДАР - ТIАЬХЬЕННА КУЬЗГА ДУ

من أمضى السيف - وجد حـتفه , من حرث - وجد رزقـه
ШАЬЛТА ИРЪЕЧО - ВАЛАР ЛЕХНА

ГОТА АЬХНАЧО - СИСКАЛ ЛЕХНА

ШЕН ЦА ЛОЗУ КОРТА МА БЕХКА

الكلمة أسير الرجل حتى تخرج منفمه
ШИНА БАЛДАХ ДIАХЕЦЦАЛЦ СТЕГАН ЛАЙ ХИЛЛА ЛАЬТТА ДОШ

من هو المجنون؟ الذي يحاول إفهام المجنون
IOBДАЛНИГ МИЛА ВУ? IОВДАЛНИГ КХЕТО ГIЕРТАРГ ВУ

لا تجرح قلب الفتاة الوحيدة - و لا تبكِ قلب اليتيمة
ВАША ВОЦЧУ ЙИШИН ДОГ А МА ДОХАДЕ НАНА ЙОЦЧУ ЙОЬIAH ДОГ А МА ДАЛХАДЕ

المغرفة أدرى بقاعالقدر
ЕН БУХАХЬА ДЕРГ - ЧОЬЛПАНА ДИКА ХАЬА

للذي يعرف - سهل , للذي لايعرف - جبل
ЛЕЛА ХУУЧУННА - ОХЬАНЕ ЦА ХУУЧУННА - ИРХЕ

أمثال شيشانية

من مكتبة الصور